YEREL YİYECEKLERİN ÖNEMİ

Yerel yiyecek ve içeceklerin tamamıyla somut olmayan bir kültürel mirasın parçası olduğu söylenebilmektedir. Dolayısıyla her bölgenin kendine has yemek kültürü ve lezzeti bulunmaktadır. Yemek kültürlerinin oluşumunda ve yerleşmesinde yerel halkın yaşam tarzı, kültürel özellikleri ve inançları gibi somut olmayan kültürel değerlerin oldukça önemli olduğunu söylemek mümkündür.

Yerel yiyecekler, bulunduğu bölgenin özellikleri bağlamında ele alınmaktadır ve buna göre farklılaşmaktadır. Çünkü bölgedeki sıcaklık, yağış, rüzgar gibi çevresel faktörler, toprak tipleri ve yükseklik gibi iklimsel ve coğrafi değişiklikler bir bölgede yetiştirilen ya da üretilen gıdaların çeşitliliği ile bireylerin beslenme alışkanlıkları üzerinde de etkili olabilmektedir. Bu çerçevede ortaya çıkan yerel yiyecekler, yetiştikleri coğrafi bölgenin niteliklerini taşıyan ve genel olarak kaliteli, lezzetli, yöreye özgü biçiminde algılanan yiyecek ve içeceklerden oluşmaktadır.

Yerel yiyecekler, tarihi bir geçmişe sahiptir ve oldukları bölgede varlıklarını belli bir süre sürdüren kültürün önemli bir parçası olmaktadır. Çevreye ve varoluşa bağlı olarak, belirli bir alan veya bölgede yetiştirilmiş ürünlerle hazırlanan yerel yiyecekler, paylaşılan ortak becerilere dayalıdır ve üretildikleri bölge ile güçlü bağlantısı olan öğeler şeklinde de görülebilmektedir.

Bu açıklamaların yanı sıra yerel yiyecekler, gastronomik kültür, gastronomik kimlik ve miras gibi kavramlar ile aralarında ilişki kurularak sağladığı faydalara ait açıklamalar yapılmaktadır. Örneğin yerel yiyeceklerin bir bölgenin kültürünü yansıttığı, sadece iştahı tatmin etmekle kalmayıp aynı zamanda yerel kültürel deneyimler de sunduğu belirtilmektedir. Bu bağlamda yerel yiyeceklerin sağladığı toplumsal ve gastronomik faydaları aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:

• Yerel yiyeceklerin turizmde kullanılması, sürdürülebilir üretim sistemlerinin benimsenmesini sağlar.
• Yerel yiyeceklerin kullanımı ile tedarik sürecinde oluşacak enerji kaybının önüne geçilerek karbon salınımı azaltılabilir.
• Yerel yiyeceklerin kullanılması, daha taze ve daha az paketlenmiş ürünlerin kullanılmasına neden olur.
• Yerel yiyeceklerin turizmde kullanılması sayesinde üretici ve tüketici grupları arasındaki güven duygusu güçlenmektedir. Yerel yiyecek kullanılması ile üreticilerin turizme katılımı ve bölge ekonomisinin güçlenmesi önemli ölçüde artar.
• Yerel yiyecek kullanımı ile kentte yaşayan tüketiciler bulundukları kültürlerinden uzaklaşarak yerel kimliklerinin bilincinde olmaya devam edebilirler.
• Yerel yiyecekler bulundukları yörenin tanıtımına büyük katkı sağlayarak destinasyon markalaşmasına olanak sağlar.
• Yerel yiyecek kullanımı ile taze, işlenmemiş ve mevsimlik ürünlerin kullanılmasından kaynaklanabilecek sağlık sorunlarının önüne geçilir.
• Yerel yiyeceklerin tedarik süresi daha kısa olduğu için ürünlerde oluşabilecek bozulma ve kalite kayıplarının önüne geçilir.
• Yerel yiyecek kullanımı ile hem üretim sürecinde hem de tüketim sürecinde maliyetlerin düşürülmesi, yerel gıdaların daha erişilebilir hale getirilmesini mümkün kılar.

Tüm bu tanım ve özelliklere bakıldığında; yerel yiyeceklerin, gastronomik kimlik ve bölgesel kalkınma açısından toplumların önemli bir değeri olduğunu görmekteyiz. Tolumun çok kıymetli bir parçası olarak yerel yiyecek tüketme konusunda üzerimize düşen sorumluluk ise aşikardır. Unutmayalım ki toplumsal bilinç;  bireysel özveri ile tohumlanır.